Ilang pananaw hinggil sa ating karapatan sa kalusugan

Ilang pananaw hinggil sa ating karapatan sa kalusugan
Maikling sanaysay ni Greg Bituin Jr.

Ano nga ba ang tinatawag na rights based approach to health? O ano ang kalusugang nakabatay sa karapatan? Mahalaga ang usaping ito lalo na ngayong panahon ng pananalasa ng COVID-19. Ito ba'y isyu ng mga nasa sektor ng kalusugan, o isyu ito ng mga sundalo at kapulisan?

Bakit sa usapin ng kalusugan, parang martial law at pulos pulis at militar itong mga nakaharap sa taumbayan, imbes na mga doktor, nars, at iba pang nasa sektor ng kalusugan? Masakit pakinggan na sabihin nating ang tanging alam lang ng pangulo sa pagsugpo ng problema ay pagpaslang o extrajudicial killings (EJK), kaya pati sa usapin ng COVID-19 ay pulis at militar pa rin ang inihaharap.

Sigaw nga ng marami sa atin: Serbisyong Medikal, Hindi Militar! Checkup, hindi checkpoint! Paano ba natin nauunawaan na tayo'y nakaharap sa sakit na coronavirus, at hindi tungkol sa pasistang paghahari?

Ano nga ba ang ating karapatan sa kalusugan? Ano ang mass testing? Ano ang flatten the curve?

Lalo na ngayong maraming mga manggagawa ang pinababalik na sa mga pagawaan. Panawagan ng manggagawa: Mass Testing muna bago pabalikin sa trabaho! Sa mga mag-aaral ay gayon din. 

Ayon kay Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General, “The right to health for all people means that everyone should have access to the health services they need, when and where they need them, without suffering financial hardship. No one should get sick and die just because they are poor, or because they cannot access the health services they need." ("Ang karapatan sa kalusugan para sa lahat ng tao ay nangangahulugang bawat isa’y dapat madaling kamtin ang serbisyong pangkalusugan na kailangan nila, kung kailan at kung saan nila ito kailangan, nang di maghihirap dahil sa kawalan ng salapi. Walang sinumang dapat magkasakit at mamatay dahil lamang sa mga ito ay mahirap, o dahil hindi nila ma-access ang mga serbisyong pangkalusugan na kailangan nila." – salin ni GBJ)

Sa ngayon, dapat magkaroon ng mass testing para sa lahat, mayaman o mahirap. Bago sila pabalikin sa trabaho o pumasok sa eskwelahan, tiyaking ligtas ang pagawaan, paara-lan, opisina, maging sa mga tahanan. 

Tiyaking ang karapatan sa kalusugan ay tinatamasa ng lahat. Sabi nga, dapat rights based approach, kaya dapat hindi pulis at militar, kundi mga doktor ang dapat sundin sa panahong ito, at hindi ang mga may baril na sanay sa hazing bilang disiplina.

* Unang nalathala ang artikulong ito sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Mayo 16-31, 2020, pahina 2.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Mabuhay ang HUKBALAHAP!

Imahe
Mabuhay ang HUKBALAHAP! M abuhay ang Huk o Hukbong Bayan Laban sa Hapon A t kumilos upang palayain ang bayan noon B uhay ay inalay n'yo upang tuparin ang misyon U pang lumaya sa dayo ang inyong henerasyon H ukbo kayong dapat lang pagpugayan hanggang ngayon A ng kasaysayan ninyo'y dapat mabasa ng lahat Y inakap ninyong prinsipyo'y dapat laguming tapat A ral ng pakikibaka'y dapat makapagmulat N ang henerasyon ngayon ay malaman itong sukat G inawa ninyo't sakripisyo'y dapat lang isulat H ukbalahap, mabuhay ang obrero't magsasaka U gnayan n'yo sa masa'y tapat na pakikibaka K alayaan ang puntirya, masa'y inorganisa B urgesya't elitista'y kinalaban ding talaga A ng kasaysayan at saysay ninyo'y dapat mabasa L abis na pinasasalamatan sa pagsisikap A t pagkilos upang tuparin ang mga pangarap H ukbong bayang inalay ang buhay kahit maghirap A ng inyong ginawa'y pinasasalamatang ganap P agpupugay sa mga kasapi ng Huk
Magbasa nang higit pa

Nag-agawan ang mga sisiw sa ulo ng tuyo

Imahe
nag-agawan ang mga sisiw sa ulo ng tuyo tila di nila malaman kung saan itatago ang tuyong natuka, baka maagaw pa't maglaho minsan ko lang kasi silang mapakain ng tuyo nakakatuwang pagmasdan ang kanilang takbuhan nagsawa ba sa patuka ang inaalagaan? o ispesyal ang tuyong nais nilang malasahan? na natira ko lamang nang kanina'y mag-agahan inulam ko'y tuyo, di kinain ang buong ulo hinaluan ko ng tutong ang patukang bigay ko patukang may kanin ay kinain ng mga ito ngunit di na pinansin nang sa tuyo'y magkagulo ang buhay ng sisiw ay nasusubaybayan na rin mula itlog pa sila't nilimliman ng inahin hanggang maging sisiw sila't bigyan ng tutukain at panoorin lang sila'y may bagong tutulain - gregbituinjr.
Magbasa nang higit pa

Ang karapatan natin sa sapat na pagkain

Imahe
ANG KARAPATAN NATIN SA SAPAT NA PAGKAIN Maikling saliksik at sanaysay ni Greg Bituin Jr. Sinasabi nilang dalawa lang umano ang dahilan o sitwasyon kung bakit ka pakakainin ng gobyerno - sa panahon ng digmaan o sa panahon ng kalamidad. Kung wala isa man sa mga ito, kumilos ka o magtrabaho upang makakain. Ang panahon ngayon ay pumapatak sa dalawa - digmaan laban sa COVID-19, at kalamidad dahil hindi na makapagtrabaho ang tao dahil sa ipinatutupad na community quaran-tine, kung saan pinapayuhan ang mga tao, upang hindi mahawa ng sakit, na huwag lumabas ng bahay. Ang karapatan sa pagkain ang isa sa limang karapatang nakasaad sa International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights o ICESCR. Ang apat na iba pa ay ang pabahay, kalusugan, trabaho, at edukasyon. Ang karapatang ito'y nakasulat din sa dokumentong The Right to Adequate Food, OHCHR Fact Sheet No. 34, OHCHR/FAO (2010). Ang OHCHR ay Office of the High Commissioner on Human Rights ng United Nations. 
Magbasa nang higit pa