Bukrebyu: Ang Kartilyang Makabayan na sinulat ni Hermenegildo Cruz


BUKREBYU

ANG KARTILYANG MAKABAYAN NA SINULAT NI HERMENEGILDO CRUZ
Sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nabili ko noong Disyembre 9, 2019, sa halagang P50.00 lang ang 72-pahinang aklat na "Kartilyang Makabayan: Mga Tanong at Sagot Ukol Kay Andres Bonifacio at sa Kataastaasan, Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan, na nagturo at nag-akay sa Bayang Pilipino sa Paghihimagsik laban sa Kapangyarihang Dayo". 

Isinulat ito ni Hermenegildo Cruz, na siya ring nagsulat ng talambuhay ni Gat Francisco Balagtas, at dating kalihim ng Kawanihan ng Paggawa. Inilimbag ito sa Maynila noong ika-16 ng Nobyembre, 1922, na may 5,000 kopya. Ang unang pagpapalimbag na ito ay ipinagawa ng Lupong Tagaganap ng Araw ni Bonifaio, 1922.

Naglalaman ang aklat ng 78 tanong, na bawat isa ay may kasagutan. Naroon din ang salin ni Bonifacio ng tulang Mi Ultimo Adios ni Jose Rizal, ang Dekalogong sinulat ni Bonifacio, at talaan ng mga petsa't pangyayari sa hulihan na ng aklat.

Tila nakahukay ako ng ginto nang mabili ko ang aklat dahil bibihira na lang ang may kopya nito, lalo na't 98 taon na ang nakalilipas nang ilimbag ito. Natsamba-han ko, ika nga, nang mabili ko ang aklat na ito sa Popular Bookstore sa Timog Avenue, sa Lungsod Quezon. 

Maraming detalye tungkol sa buhay ni Bonifacio at ng Katipunan ang sinikap sagutin sa aklat na ito. Bagamat may isang detalye akong nakitang mali subalit itinama ng ibang historyador. Ayon kay  Jose  P.  Santos,  anim   silang magkakapatid, di lima, at Espiridiona, hindi Petrona ang pangalan ng kapatid ni Andres Bonifacio.

Subalit sa kabuuan, magandang magkaroon ng aklat na ito, hindi lamang upang mabasa ninyo, kundi upang mabasa rin ng mga susunod pang henerasyon, mga anak, mga apo. Maraming salamat.

* Ang maikling artikulong ito'y inihanda at unang nilathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Abril 1-15, 2020, pahina 16.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Mabuhay ang HUKBALAHAP!

Imahe
Mabuhay ang HUKBALAHAP! M abuhay ang Huk o Hukbong Bayan Laban sa Hapon A t kumilos upang palayain ang bayan noon B uhay ay inalay n'yo upang tuparin ang misyon U pang lumaya sa dayo ang inyong henerasyon H ukbo kayong dapat lang pagpugayan hanggang ngayon A ng kasaysayan ninyo'y dapat mabasa ng lahat Y inakap ninyong prinsipyo'y dapat laguming tapat A ral ng pakikibaka'y dapat makapagmulat N ang henerasyon ngayon ay malaman itong sukat G inawa ninyo't sakripisyo'y dapat lang isulat H ukbalahap, mabuhay ang obrero't magsasaka U gnayan n'yo sa masa'y tapat na pakikibaka K alayaan ang puntirya, masa'y inorganisa B urgesya't elitista'y kinalaban ding talaga A ng kasaysayan at saysay ninyo'y dapat mabasa L abis na pinasasalamatan sa pagsisikap A t pagkilos upang tuparin ang mga pangarap H ukbong bayang inalay ang buhay kahit maghirap A ng inyong ginawa'y pinasasalamatang ganap P agpupugay sa mga kasapi ng Huk
Magbasa nang higit pa

Nag-agawan ang mga sisiw sa ulo ng tuyo

Imahe
nag-agawan ang mga sisiw sa ulo ng tuyo tila di nila malaman kung saan itatago ang tuyong natuka, baka maagaw pa't maglaho minsan ko lang kasi silang mapakain ng tuyo nakakatuwang pagmasdan ang kanilang takbuhan nagsawa ba sa patuka ang inaalagaan? o ispesyal ang tuyong nais nilang malasahan? na natira ko lamang nang kanina'y mag-agahan inulam ko'y tuyo, di kinain ang buong ulo hinaluan ko ng tutong ang patukang bigay ko patukang may kanin ay kinain ng mga ito ngunit di na pinansin nang sa tuyo'y magkagulo ang buhay ng sisiw ay nasusubaybayan na rin mula itlog pa sila't nilimliman ng inahin hanggang maging sisiw sila't bigyan ng tutukain at panoorin lang sila'y may bagong tutulain - gregbituinjr.
Magbasa nang higit pa

Ang karapatan natin sa sapat na pagkain

Imahe
ANG KARAPATAN NATIN SA SAPAT NA PAGKAIN Maikling saliksik at sanaysay ni Greg Bituin Jr. Sinasabi nilang dalawa lang umano ang dahilan o sitwasyon kung bakit ka pakakainin ng gobyerno - sa panahon ng digmaan o sa panahon ng kalamidad. Kung wala isa man sa mga ito, kumilos ka o magtrabaho upang makakain. Ang panahon ngayon ay pumapatak sa dalawa - digmaan laban sa COVID-19, at kalamidad dahil hindi na makapagtrabaho ang tao dahil sa ipinatutupad na community quaran-tine, kung saan pinapayuhan ang mga tao, upang hindi mahawa ng sakit, na huwag lumabas ng bahay. Ang karapatan sa pagkain ang isa sa limang karapatang nakasaad sa International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights o ICESCR. Ang apat na iba pa ay ang pabahay, kalusugan, trabaho, at edukasyon. Ang karapatang ito'y nakasulat din sa dokumentong The Right to Adequate Food, OHCHR Fact Sheet No. 34, OHCHR/FAO (2010). Ang OHCHR ay Office of the High Commissioner on Human Rights ng United Nations. 
Magbasa nang higit pa